Depressiepreventie is sinds 10 jaar speerpunt in het beleid van het ministerie van VWS. Ondanks de inspanningen in de afgelopen jaren komen depressies en angststoornissen nog steeds veel voor. Mogelijk wordt er nog te weinig ingezet op de preventie van psychische aandoeningen. Nederland geeft namelijk een fractie (75 miljoen) van het totale preventiebudget uit aan het vroegtijdig ingrijpen bij psychische aandoeningen. Dit terwijl psychische stoornissen op nummer één staan in de top tien van aandoeningen met de grootste ziektelast.

Een depressie kan voorkomen worden door vroegtijdige signalering van vroegtijdig ingrijpen. Belangrijk is dat zorgverleners de risicofactoren en signalen van een depressie herkennen. Maar ook die van een subklinische depressie

Subklinische depressie
Bij subklinsche depressie zijn enkele symptomen van een depressie aanwezig. Zonder dat al sprake is van een echte klinische depressie. Vanuit preventief oogpunt is dit een belangrijke groep: de kans op een depressie binnen één tot twee jaar is bij mensen met een subklinsche depressie zes keer zo hoog als bij mensen zonder deze klachten.

Aanpak
Bij depressiepreventie is het van belang te focussen op risicogroepen. Vanuit dit oogpunt heeft het Trimbosinstituut een gerichte aanpak van depressiepreventie in kaart gebracht voor pas bevallen moeders, jongeren, huisartspatiënten, chronisch zieken, mantelzorgers en werknemers. Zie www.omgaanmetdepressie.nl en www.heyhelpt.nl.

In 2014 heeft het RIVM in opdracht van VWS het rapport 'Depressiepreventie' uitgebracht. In dit rapport zijn alle preventie interventies verzameld.

Positieve gezondheid

Daarnaast is het bij depressiepreventie van belang dat niet alleen wordt gekeken naar wat nièt goed gaat, maar juist naar datgene wat wèl goed gaat. Dit is ook het uitgangspunt van het concept Positieve Gezondheid. Dit concept benadrukt het potentieel; niet wat er niet (meer) gaat.

Levensdomeinen

Binnen het concept Positieve Gezondheid worden de verschillende levensdomeinen in samenhang benaderd. Dit betekent dat mentaal welbevinden niet op zichzelf staat, maar samenhangt met zingeving, kwaliteit van leven, sociaal maatschappelijk participeren, dagelijks functioneren en lichaamsfuncties. Depressiepreventie vraagt daarom een brede en integrale aanpak.

Effectieve preventie van depressie vraagt om een integrale aanpak. Daarin worden verschillende maatregelen en interventies in samenhang ingezet voor diverse doelgroepen en hun omgeving. Om deze aanpak lokaal vorm te geven, kunnen onderstaande pijlers worden gebruikt.